Deventer Schilders -Paul Bodifée
Ik heb thuis een Paul Bodifée, en daar wil ik eens wat mee. Het is geen Gerard ter Borch of een Han van Meegeren (al weet je dat nooit zeker), maar een van die andere Deventer schilders uit de laat 19e eeuw. Het is een landschap met Sallandse boerderijen in een druilerige Overijsselse winter. Je weet wel: het is donker en nat. Er valt af en toe sneeuw die vrijwel direct een natte zanderige kledder wordt. Wat we hier zien is een landschap waar klauwende takken van berken en eiken naar de grauwe lucht reiken. De boomtakken in de lucht als bevroren vingers. Alleen de donkere stammen reflecteren in de plassen. En toch is niet alles duister. Een stukje grijsblauwe lucht is opengebroken en werpt een hoopvol licht op de wereld.
Kijk je naar het werk van Paul Bodifée, dan is dit schilderij typerend voor zijn stijl. Niet het duistere of deprimerende ervan, maar een romantische weergave van het jaargetijde. De invloeden van de Haagse school zijn hier duidelijk te zien, maar het eigene en de liefde voor het typisch Sallands Overijsselse schijnen door de wolken heen. Veel van zijn schilderijen zijn licht en vrolijk, zoals zijn zonovergoten lentelandschappen met bloesems en zijn stadsgezichten van Deventer. Al zijn werken zijn sfeervol, roepen een gevoel van nostalgie op en zijn een zoektocht naar het perfecte licht. De boerderijen zijn herkenbaar. Je ziet ze nu ook nog overal in het landschap.
Wie was dan die Paul Bodifée?
Paul Bodifée werd in 1866 in Deventer geboren. Na de middelbare school volgde zijn een opleiding tot tekenleraar en nam daarna schilderlessen aan de Rijksacademie van beeldende kunsten in Amsterdam. Na wat omzwervingen via Nieuwer-Amstel en Ravenstein vestigde Bodifée zich omstreeks 1894 definitief in Deventer, waar hij tekenleraar werd aan de HBS. Deventer werd zijn thuisbasis, van waaruit hij de natuur introk om het Sallandse licht te vangen in zijn schilderijen. Vaak alleen, soms met zijn leerlingen. Paul Bodifée was bevriend met een andere lokale schilder, namelijk Bartus Korteling. En dat was dan weer de leraar van Han van Meegeren. Korteling en Bodifée trokken vrij gelijk op in hun ontwikkeling. Waar beiden eerst hun inspiratie vonden bij de 17e -eeuwse meesters zie je later een duidelijke omschakeling naar de Haagse school. Ze hebben ook samengewerkt aan wandschilderingen in de Grote Sociëteit in Deventer. Mocht je ze eens willen zien, dan moet ik je teleurstellen. In 1984 werden ze overgeschilderd met een witte laag verf. Wel is er wat van zijn werk te zien in Museum De Waag.
En wat wil ik daar dan mee?
Ik denk dat deze schilder en graficus wat meer aandacht zou moeten krijgen. Hij heeft prachtig werk gemaakt van de natuur en landschap van Overijssel aan het begin van de 20ste eeuw. Dit zijn waardevolle beelden die de sfeer en de geest van de provincie mooi weergeven. Zijn stadsgezichten van Deventer, Zutphen, Giethoorn en Nijmegen laten een (romantisch) beeld van verval zien, veelal met gebouwen die later zijn afgebroken.
Zijn werk bij elkaar brengen en tentoonstellen zou een mooi begin zijn. Ook zou ik wel eens wat dieper onderzoek willen doen. Zijn totale archief ligt sinds 2012 in het Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek te Deventer. Misschien een digitale tentoonstelling, stadswandelingen aan de hand van zijn werk of een fietsroute door Overijssel. Er is zoveel mogelijk.